(SĐĐT) - Thời gian qua, tình trạng khai thác đất trái phép diễn ra tại một số địa phương, gây thất thoát tài nguyên. Để ngăn chặn, chính quyền các cấp, ngành chức năng cần chủ động hơn trong công tác nắm tình hình, xử lý nghiêm vi phạm. 

Của chung bỏ túi riêng

Công an huyện Sơn Động kiểm tra việc chấp hành quyết định dừng hoạt động tại điểm sàng lọc cát trái phép thôn Đồng Bông, xã An Lạc.

Tháng 3/2020, gia đình ông Nguyễn Văn Nghị, thôn Mải Hạ, xã Tân Thanh (Lạng Giang) được UBND tỉnh Bắc Giang cấp phép hạ độ cao với khối lượng 10.000 m3 đất, thời hạn 30 ngày. Sau khi hộ ông Nghị hoàn thành hạ độ cao, một số đối tượng lợi dụng đưa máy móc đến khu vực lân cận khai thác đất trái phép. 

Để bảo vệ tài nguyên, UBND xã Tân Thanh cử cán bộ thường xuyên kiểm tra, thậm chí cho xây tường bao, ngăn đối tượng đưa phương tiện vào khu vực đất đồi do địa phương quản lý khai thác. 

Tuy nhiên, do lợi nhuận lớn, đối tượng ngang nhiên phá đổ tường bao, lén lút khai thác. “Để ngăn chặn, chúng tôi cắt cử cán bộ thường xuyên theo dõi, nhắc nhở song không hiệu quả, thậm chí gia đình một số cán bộ xã còn bị “khủng bố” bằng chất bẩn”, một cán bộ UBND xã Tân Thanh chia sẻ.

Tại các địa phương khác, tình trạng khai thác đất trái phép cũng diễn ra, gây bức xúc trong nhân dân. Điển hình như tại huyện vùng cao Sơn Động - nơi chưa có mỏ đất nào được cấp phép khai thác, nhiều người lợi dụng việc hạ độ cao, lấy mặt bằng làm nhà để khai thác đất, gây thất thoát tài nguyên. Gần đây, một số đối tượng phát hiện tại các quả đồi thuộc thôn Đồng Dương, Đồng Bài (cùng xã An Lạc) có trữ lượng cát nên tổ chức múc đất, đưa xuống khu vực suối nước gần đó sàng lọc lấy cát. 

Tương tự, tại các xã Hương Sơn, Tân Dĩnh (Lạng Giang); Bình Sơn (Lục Nam)…, hoạt động khai thác đất trái phép cũng diễn ra nhiều. Ghé vào quả đồi ở thôn Bãi Cả, xã Bình Sơn, chúng tôi thấy một góc quả đồi bị “ngoạm” nham nhở. Khi được hỏi, chủ quả đồi này thản nhiên giải thích do muốn hạ độ cao để làm nhà nên từ tháng 6 đến nay đã cho một số người trong thôn khai thác đất, vận chuyển đi nơi khác. Vụ việc diễn ra trong thời gian dài song khi liên hệ qua điện thoại, lãnh đạo UBND xã Bình Sơn không nắm được (?).

Tăng cường kiểm tra, xử lý

Năm nay, hoạt động khai thác đất trái phép chủ yếu phát sinh từ nhu cầu hạ thấp độ cao của các cá nhân, hộ gia đình để xây dựng, trồng cây ăn quả… Cùng đó, nhu cầu đất san lấp mặt bằng, thực hiện các công trình, dự án lớn dẫn đến tình trạng khan hiếm đất. Công tác quản lý của cơ quan chức năng, chính quyền cơ sở còn hạn chế nên tài nguyên bị đánh cắp, ngân sách thất thu.

Để ngăn chặn hành vi khai thác đất trái phép, năm nay, Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức hàng chục buổi kiểm tra đột xuất tại các điểm mỏ. Trên cơ sở đó ban hành công văn nhắc nhở UBND các huyện, TP tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển đất san lấp trái phép.

Với chức năng của mình, các đơn vị nghiệp vụ Công an tỉnh, công an các huyện, TP tăng cường quản lý địa bàn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Từ đầu năm đến nay, lực lượng công an đấu tranh, xử lý 114 vụ việc khai thác đất trái phép, xử phạt vi phạm hành chính tổng số tiền hơn 900 triệu đồng. Điển hình, hồi 23 giờ 30 phút ngày 10/11, Phòng Cảnh sát Môi trường phối hợp với Công an huyện Lạng Giang kiểm tra, phát hiện, lập biên bản xử lý đối với các đối tượng khai thác đất trái phép tại thôn Mải Hạ, xã Tân Thanh. 

Tại cơ quan chức năng, cả 4 người liên quan không xuất trình được bất cứ hồ sơ, giấy tờ gì có liên quan đến hoạt động khai thác. Trước đó, ngày 18/10, Công an huyện Sơn Động phối hợp với các cơ quan liên quan của huyện kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính đối với bà Nguyễn Thị Hiền (SN 1969) ở tổ dân phố Đồng Rì, thị trấn Tây Yên Tử (Sơn Động) về hành vi hủy hoại đất, làm biến dạng địa hình trên diện tích 2.000m2 tại thôn Đồng Bài, xã An Lạc. Được biết, UBND huyện Sơn Động đã khảo sát, đưa vào quy hoạch 5 điểm khai thác cát với diện tích hơn 100 ha, 6 mỏ đất san lấp, bảo đảm việc khai thác tài nguyên đều được quản lý.

Tài nguyên bị khai thác một cách tràn lan, không theo quy định sẽ dẫn đến những hệ lụy khôn lường. Ngoài ngân sách thất thu còn có thể gây ra hậu quả như lũ quét, sạt lở đất, đe dọa an toàn tính mạng, tài sản người dân. Trước thực tế trên, nhiều ý kiến đề xuất ngành chức năng, chính quyền sở tại nâng cao vai trò quản lý nhà nước về tài nguyên, khoáng sản; người đứng đầu chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng khai thác trái phép trên địa bàn.

PV