Thực hiện Dự án di dân tái định cư Trường bắn Quốc gia khu vực I (TB1), gần chục năm trước, một số hộ dân từ xã Thạch Sơn đã chuyển đến sinh sống ở thôn Tuấn Sơn, xã Tuấn Đạo đang từng bước xây dựng cuộc sống no ấm.
Vợ chồng anh chị Triệu Văn Vượng - Hoàng Thị Thanh, dân tộc Dao, trước kia sống ở xã Thạch Sơn. Được sự vận động của các cấp chính quyền, gia đình đã trả lại đất cho Trường bắn, nhận tiền bồi thường và đến khu tái định cư ở thôn Tuấn Sơn từ năm 2005.Chị Thanh cho biết những năm tháng sống trong Trường bắn, cuộc sống thiếu thốn đủ bề, không có điện, đi lại khó khăn, việc học hành của trẻ nhỏ gặp trở ngại. Vào mùa khô phải đi hàng cây số mới lấy được thùng nước về dùng.
Đến quê mới, gia đình được cấp ngôi nhà cấp 4 rộng khoảng 60 m2, 4 sào ruộng cấy lúa và 2 ha rừng. Ban đầu, vợ chồng chị rất lo lắng bởi "lạ nước, lạ cái” nhưng nhờ được cấp uỷ, chính quyền xã và bà con Tuấn Đạo chia sẻ, động viên nên gia đình dần bắt nhịp với cuộc sống mới. Vợ chồng chị từng bước học kỹ thuật chăm sóc lúa, trồng rừng, chăn nuôi gà, lợn. Chăm chỉ làm ăn, biết tính toán trong chi tiêu, kinh tế gia đình chị Thanh, anh Vượng dần ổn định, có tiền tích luỹ và nuôi con ăn học. Hiện anh chị đang xây thêm một gian nhà mới.
Chị Thanh chia sẻ: "Ngày trước, khi sống ở xã Thạch Sơn, gia đình tôi là hộ nghèo, nhà tường chình dột nát. Đến Tuấn Sơn, tôi có nhà xây vững chãi, được sử dụng điện, con cái đi học thuận tiện. Đến nay gia đình đã thoát nghèo”.
Cán bộ xã Tuấn Đạo hướng dẫn bà con người Dao kỹ thuật trồng lúa
Không chỉ gia đình chị Thanh, những hộ khác trong diện tái định cư khi về Tuấn Sơn cũng có cuộc sống tốt hơn. Bà Triệu Thị Nảy kể, những ngày mới rời quê cũ, bà rất nhớ, có lúc muốn quay trở lại. Được Nhà nước quan tâm đầu tư điện, đường, trường, trạm, cứng hóa kênh mương nội đồng nên bà Nảy dần yên tâm sản xuất, gắn bó với khu tái định cư. Có ruộng đất màu mỡ, cấy lúa đạt năng suất cao.
Bà Nảy vui vẻ cho biết: "Có nước sinh hoạt dẫn về tận nhà, mương dẫn nước vào từng ruộng thuận lợi cho canh tác. Trước đây, chúng tôi chỉ biết cấy lúa chứ không để ý bón phân, trừ sâu bệnh. Bây giờ có cán bộ thôn, xã hướng dẫn kỹ thuật tận tình, hỗ trợ giống lúa mới, tôi không làm theo cách cũ nữa. Sản xuất không còn khó khăn”.
Ông Triệu Văn Hương, Bí thư Chi bộ thôn Tuấn Sơn cho biết: “Trong thôn hiện vẫn có một số hộ thiếu đất canh tác. Chúng tôi đề nghị chính quyền các cấp hỗ trợ thôn san gạt, cải tạo một số gò đồi thấp, chân vàn cao để tạo thêm quỹ đất cho nông dân trồng hoa mầu, tăng thu nhập”
Được biết, thôn hiện có hơn 10 ha đất nông nghiệp. Nhờ có hệ thống kênh tưới được Nhà nước đầu tư, nông dân canh tác hai vụ lúa, một vụ ngô mỗi năm. Với 44 ha đất lâm nghiệp, nhiều hộ đã có thu nhập khá từ trồng keo.
Cùng với sản xuất lúa, ngô, trồng rừng, một số hộ phát triển chăn nuôi, dịch vụ. Thôn Tuấn Sơn hiện có 59 hộ, tất cả đều thuộc diện tái định cư. Khi mới chuyển đến nơi ở mới, 100% số hộ đều thuộc diện nghèo, đến năm 2013 đã có 32 hộ thoát nghèo. Hiện nay cuộc sống của bà con người Dao ở Tuấn Sơn đã thay đổi đáng kể. Số hộ có xe máy, ti vi, tủ lạnh chiếm hơn 70%. Chi bộ thôn có 7 đảng viên, trong đó có hai đảng viên trẻ. Song song với việc vận động đồng bào phát triển kinh tế, Chi bộ và Ban quản lý thôn tích cực vận động người dân thực hiện chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, từng bước xóa bỏ hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới đậm đà bản sắc dân tộc. Trước đây, nhiều gia đình mang nợ bởi tục thách cưới. Nhà gái thách cưới 1 tạ lợn, 90 kg gà và nhiều loại thực phẩm khác, nhưng nay tục lệ này đã thay đổi đáng kể. Trong việc tang, bà con chỉ tổ chức ăn uống trong một ngày, không làm nhiều cỗ và kéo dài hai, ba ngày như trước.
Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp, đời sống của đồng bào người Dao ở khu tái định cư Tuấn Sơn ngày càng khởi sắc. Bà con đang cùng chung tay xây dựng cuộc sống tốt đẹp trên quê mới.
Trần Chung – Xuân Thỏa
